TKP jrg. 55 nr. 1

Beschrijving

Een los nummer bestellen kan via info@gompel-svacina.eu.
Een abonnement telt 4 nummers per jaar. Zie onze abonnementspagina.

---

Inhoud van dit nummer

REDACTIONEEL
Halt mich
Giovanni Timmermans

PREVENTIE
De PRIME-motivatietheorie en drugpreventie: een verkenning
Giovanni Laleman & Wannes Rambour

Er zijn diverse psychologische stromingen die een verklaring proberen te geven voor verslaving: psychodynamische theorieën, gedragstheorieën, sociale leertheorieën, cognitieve theorieën en duale procesmodellen. Recent werden integratieve modellen ontwikkeld, zoals de PRIME-theorie. PRIME is een acroniem voor Plannen (P), Reacties (R), Impulsen (I), Motieven (M) en Evaluaties (E). De PRIME-theorie is een algemene motivatietheorie die een kader biedt waarin meer specifieke theorieën over keuze, zelfcontrole, gewoonten, emoties en drijfveren kunnen worden geïntegreerd. De theorie hanteert een helikopterblik op verslaving: ze zoekt naar een overkoepelend perspectief door unieke inzichten uit verschillende, op zichzelf staande psychologische theorieën over verslaving te integreren.

CASUÏSTIEK
Een gesprek met Tania Verhelst, dichter-performer, klinisch psycholoog-psychotherapeut, mens
Catherine Barbez

In de rubriek casuïstiek komen meestal casusbesprekingen of voorbeelden van ‘good practices’ aan bod. Een van de voornaamste criteria bij de beoordeling van zo’n bijdrage is of klinisch psychologen erdoor in de praktijk geïnspireerd kunnen worden. Wat minder aan bod komt is de persoonlijke ervaringswereld van de klinisch psycholoog-psychotherapeut. Zo kunnen we ons de vraag stellen: 1. wat drijft een collega om gedichten te schrijven, die te publiceren en ze voor te dragen, en 2. is er een relatie tussen het dichterschap en het werk als klinisch psycholoog? Er zijn natuurlijk veel psychologen die schrijven, maar het gaat meestal om bijdragen op het gebied van de psychologie en psychotherapie. Slechts enkelen wagen zich aan poëzie of proza. Tania Verhelst is zo’n collega.

FORUM
Toekomst van de digitale Belgische geestelijke gezondheidszorg
Analyse en beschouwing van het rapport van de Hoge Gezondheidsraad
Yvette Roke

Het rapport ‘Digitale interventies en apps voor geestelijke gezondheid’ werd door de Belgische Hoge Gezondheidsraad in maart 2024 uitgebracht. Dit rapport richt zich op de groeiende rol en de mogelijkheden van digitale technologieën binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) van België. Digitale interventies hebben de potentie om problemen met onder andere de toegankelijkheid van de zorg en de stigmatisering ervan te verminderen. Zo kunnen digitale interventies wachtlijsten verkorten, de zorg efficiënter maken en de mate van zelfzorg, betrokkenheid en eigen regie van mensen bevorderen. Wat houdt dit rapport nu precies in?

INTERNATIONAAL ONDERZOEK
Rol van ‘waargenomen responsiviteit’ in suïcidale gedachten: een experience sampling-studie bij psychiatrische patiënten
Laura Sels

In dit onderzoek focussen we op ‘waargenomen responsiviteit’: de mate waarin mensen zich begrepen, erkend en gesteund voelen door dierbaren tijdens interacties. Waargenomen responsiviteit speelt een belangrijke rol in het psychologisch welzijn van mensen. Het zou een beschermende factor kunnen zijn tegen suïcidale gedachten en de meer algemene negatieve cognitieve percepties – er helemaal alleen voor te staan en een last voor anderen te zijn – kunnen tegenspreken.

WETENSCHAP
Normatieve leeftijdstrends en geslachtsverschillen in DSM-5 maladaptieve persoonlijkheidstrekken bij Vlaamse volwassenen
Implicaties voor de normen van de PID-5-100
Barbara De Clercq, Marie-Céline Gouwy, Raissa Franssens, Lize Verbeke, Mieke Decuyper & Jasmine Vergauwe

Deze bijdrage bespreekt de introductie van het Alternatieve Model van Persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5, dat een dimensioneel alternatief toevoegt aan de traditionele klinische persoonlijkheidsdiagnostiek. Het model omvat zowel een evaluatie van het persoonlijkheidsfunctioneren (Criterium A) als 25 maladaptieve persoonlijkheidstrekken (Criterium B), meetbaar met de gratis PID-5. Ondanks de voordelen van dit model wordt het weinig gebruikt in de klinische praktijk, mede door een gebrek aan duidelijkheid over de interpretatie van verhoogde scores. De auteurs proberen dit aan te pakken door leeftijds- en geslachtseffecten van de PID-5-trekken in een Vlaamse steekproef van volwassenen te bespreken.

Bijlagen

BOEKBESPREKINGEN
Het helen van oude wonden
Luc Van de Ven

Psychosen: is een spectrumbenadering het beste alternatief?
Jozef Corveleyn

Van exclusie naar meer inclusie
Kasia Uzieblo

Hersenstof: stof tot nadenken
Bieke Lefevere