Zwarte Socrates. Gesprekken over recht, tijd en verzoening

Beschrijving

In zeven dialogen herneemt rechtsfilosoof Bert van Roermund de gesprekken die hij in de afgelopen jaren voerde over verzoening na politieke onderdrukking. Hoe kunnen slachtoffers en daders elkaar vinden onder het dak van een rechtsstaat? Een dak dat eigenlijk nooit af is, ook niet in staten die er patent op menen te hebben.

Vragen rond ‘tijd’ spelen daarin dan ook een grote rol. Vragen als: wat betekenen die twee bekende woorden op allerlei gedenkplaatsen: ‘Nooit meer …’? Hoe verloopt het proces waarin die gelofte gestalte krijgt? Kun je gelijktijdig slachtoffer en dader zijn? Is verzoening gebaseerd op een oorspronkelijke verbondenheid die ons in staat stelt de dader te vergeven? Want hoezeer verzoening ook gericht is op toekomstige rechtsverhoudingen, het geweld van het verleden kan niet vergeten worden. Zulke vragen worden in dit boek besproken door een groep filosofen afkomstig uit verschillende conflictgebieden, bijeengeroepen door een Afrikaan die de anderen met ‘Socrates’ aanspreken maar die zichzelf Bernard noemt.

Zowel de deelnemers als de gesprekken zijn gefingeerd. Tegelijk zijn ze zo ‘echt’ als maar kan. Ze komen voort uit een jarenlange dialoog van de auteur met vele betrokken collega’s en uit intensief onderzoek binnen een internationaal netwerk. Van Roermund was daarvan medecoördinator, samen met Emilios Christodoulidis, Scott Veitch en Johan VanderWalt.

Dit boek richt zich op al wie wil nadenken over vredesvraagstukken, rechtsherstel, vluchtelingenstromen, militaire interventies, alsook op studenten en docenten van daarvoor relevante disciplines, zoals ethiek, politieke filosofie, rechtstheorie, genocidestudies, victimologie, mensenrechten, internationale verhoudingen, enz.

Dorien Pessers (prof. em. UvA en VU): ‘Weinig filosofen slagen erin om de geleefde werkelijkheid overtuigend op begrip te brengen. Bert van Roermund is een van hen. Zijn boeiende en knap geconstrueerde dialogen leren ons onder andere dat verzoening en vergeving uiteindelijk bestaan uit berusting in het feit dat slachtoffers ook daders hadden kunnen zijn.’

Jan Gruiters (algemeen directeur PAX): ‘… intrigerend, ontroerend soms, en vooral tot nadenken stemmend.’

Bert van Roermund is emeritus hoogleraar rechtsfilosofie aan het departement European and International Public Law van Tilburg Law School.

Recensies

Wil Heeffer, iFilosofie juli 2021

“Het boek is zowel opmerkelijk als gedreven. Het is opmerkelijk omdat het geschreven is in een levendige dialoogvorm zonder allerlei doorverwijzingen naar andere filosofen. Van Roermund schrijft dialogen à la Plato. De lezer volgt de moeizame weg naar rechtsherstel nadat gewelddadige gebeurtenissen mensen rechteloos hebben gemaakt.”

Ralf Bodelier, De Groene Amsterdammer, 3 april 2019

“25 jaar geleden was Rwanda de hel op aarde. Waar in godsnaam te beginnen met de heropbouw van zo’n land? Dat is de grote vraag in het wel heel bijzondere boek Zwarte Socrates van Bert van Roermund. In Zwarte Socrates laat Bert van Roermund de filosofische en vaak prachtige gesprekken over deze vragen voeren door negen gefingeerde mannen en vrouwen.”

Gerhard van der Schyff, Voertaal.nu, 6 december 2019

“Die inhoud van die boek is geput uit gesprekke wat die outeur oor die jare met medewetenskappers gevoer het en uit sy eie internasionale ondersoek na versoening in konflikgebiede. Die boek is egter toeganklik vir ’n breë geïnteresseerde leserspubliek geskryf sonder om in te boet aan diepgang. … Vanweë hierdie perspektief is Zwarte Socrates ’n aanwins vir die Suid-Afrikaanse leserspubliek, wat wel deur swaar konflik gevorm is, om fundamenteel na te dink oor reg, tyd en versoening.”

ISBN: 9789463710855

Inhoudsopgave

Klik hier om de inhoudsopgave te bekijken.

Extra informatie

Klik hier om de inleiding bij het boek te lezen.

Preview