Filosofie-Tijdschrift jrg. 33 nr. 6: Eenheidswetenschap

Beschrijving

Een los papieren nummer bestellen kan via https://filosofie-tijdschrift.nl/nummer-nabestellen.
Een abonnement telt 6 nummers per jaar. Zie onze abonnementspagina.

Het zesde nummer van deze jaargang is gewijd aan het ideaal van eenheidswetenschap, dat duidt op het idee dat alle (deel)wetenschappen op de een of andere manier overkoepelend met elkaar verbonden en dus te integreren zijn.

Vroege versies van dit ideaal vinden we al terug in de Griekse oudheid, bijvoorbeeld bij een denker als Aristoteles. Bekende modernere vertegenwoordigingen ervan vinden we bijvoorbeeld bij het fysicalisme als filosofische veronderstelling dat alles fysisch is en immateriële eigenschappen (zoals morele of sociale kwesties) uiteindelijk voortkomen uit het fysische. Het reductionisme – dat mentale processen herleidt tot fysiologische processen – is daar een variant van. Daarmee hoopte men af te rekenen met metafysische speculaties en dualisme, en zou de kloof tussen natuur- en geesteswetenschappen kunnen worden gedicht.

Maar het ideaal van de eenheid van kennis heeft veel meer gezichten en hoeft niet per se alle wetenschapsgebieden te integreren. Zo kan het in bescheidener vorm ook gaan over de unificatie van verschillende (deel)theorieën binnen één specifieke discipline, of het streven naar één methodologie voor alle empirische disciplines.

In dit nummer wordt de geschiedenis, zin en onzin van het aloude ideaal van eenheidswetenschap tegen het licht gehouden met het oog op allerlei recente ontwikkelingen en opkomende nieuwe technologieën. Daarmee wordt duidelijk dat het ideaal nog altijd leeft en zich in verschillende gedaanten manifesteert.

Daarnaast treft u in dit nummer ook weer onze vier rubrieken aan, evenals de berichten, boekbesprekingen en attenderingen.

Inhoud

Themagedeelte Eenheidswetenschap

Inleiding
Het ideaal van eenheidswetenschap
Richard Starmans & Bram van Dijk

De eenheid van kennis
Een historische analyse
Rens Bod

De inhoud van de stijl
Chunglin Kwa

Adolphe Quetelet en een universele statistische methode
Emma Mojet

De falsificatiepolitie
Fedde Benedictus

Comparatieve filosofie

Xi Jinping, Zoon van de Hemel?
Rik Pulles

Berichten

Filosofie van wetenschap en techniek

Wonen in de verwondering
Het bouwwerk van de wetenschap en het huis van de filosofie
André van Delft

Filosofie van politiek en cultuur

Amor fati voor een kosmopolitische levenskunst
Heidi S.C.A. Muijen & Francine J.H. Pinckaers

Filosofie en onderwijs

Theo de Boer, een schets van zijn persoon en werk
Koo van der Wal

Het gelovige denken van Louis Dupré
Guido Vanheeswijck

Berichten

Boekbesprekingen

Descartes’ Meditaties over de eerste filosofie
Floris Schleicher

200 Jahre Hegels Grundlinien der Philosophie des Rechts
Renetta Bos

Verloren intimiteit
Eric Bolle

Ethiek aan het werk – werken aan ethiek in lokale besturen
Suzan Langenberg

Attenderingen

Recente wijsgerige uitgaven in het Nederlands taalgebied