Filosofie-Tijdschrift jrg. 33 nr. 4: Complotdenken

Beschrijving

Een los papieren nummer bestellen kan via https://filosofie-tijdschrift.nl/nummer-nabestellen.
Een abonnement telt 6 nummers per jaar. Zie onze abonnementspagina.

Het vierde nummer van deze jaargang gaat over complotdenken, waarover in ons tijdschrift natuurlijk vooral vanuit filosofisch perspectief zal worden gereflecteerd. Wat is complotdenken eigenlijk precies? Wat drijft complotdenkers? Hoe moeten we het complotdenken uiteindelijk beoordelen en hoe zouden we ermee om moeten gaan?

Meer en meer is het complotdenken de afgelopen jaren op de voorgrond getreden en in de aandacht komen te staan. Een proces dat ten tijde van de coronapandemie een kookpunt leek te bereiken en dat in de Verenigde Staten een triest ‘hoogtepunt’ in zichtbaarheid beleefde met de bestorming van het Capitool. Meer en meer is daarbij ook duidelijk geworden dat het complotdenken niet zomaar een onschuldig fenomeen is, maar iets dat voor het samenleven en de democratie ook een bedreiging kan vormen.

Dat vergroot de noodzaak van doordenking en reflectie, waaraan wij met dit themanummer tegemoet willen komen. Vanuit verschillende perspectieven wordt in dit nummer over het complotdenken nagedacht. Zo wordt de relatie van complotdenken met (een gebrek aan) vertrouwen, (ir)rationaliteit, deviant gedrag, kritiek, ethiek, democratie en vrijheid doordacht. Maar niet alleen de perspectieven van waaruit over het complotdenken wordt nagedacht zijn verschillend. Uit de bijdragen in dit nummer blijkt ook dat vanuit die verschillende perspectieven tot heel verschillende beoordelingen van het complotdenken wordt gekomen.

We hopen met dit nummer een bijdrage te leveren aan begrip over waarmee we nu eigenlijk te maken hebben, hoe dat moet worden geduid en hoe we ermee om zouden moeten gaan. Daarnaast treft u in dit nummer ook weer onze vier rubrieken aan, evenals de berichten, boekbesprekingen en attenderingen.

Inhoud

Themagedeelte Complotdenken

Inleiding
Verantwoordelijkheid en het complotdenken
Cees Zweistra

Complotdenkers, kennis en vertrouwen
Harmen Ghijsen

Complotdenkers als regelbrekers
Massimiliano Simons

Complottheorieën en de democratie: een duale verhouding
Itai Siegel

Comparatieve filosofie

Een geschiedenis van polemieken
Edel Maex

Berichten

Filosofie van wetenschap en techniek

De vraag naar mens en wereld in tijden van klimaatverandering
Vincent Blok

Filosofie van politiek en cultuur

Dialogische vrijheid tussen oorlog en vrede
Bedenkingen bij honderd jaar Ich und Du
Peter Sas

Filosofie en onderwijs

Albert Dondeyne: filosoof, mentor en publiek intellectueel
Herman De Dijn

Berichten

Boekbesprekingen

Pillen én praten
Hans van Rappard

Scheiding van kerk en staat
Theo de Wit

Seks in biopolitieke tijden
Hans Achterhuis

De glans van de gebrokenheid
Johan Reijmerink

Dubbelrecensie van Hannah Arendt: Antisemitisme en Imperialisme
Eric Bolle

Camus’ Bruiloft en De zomer: lyrische teksten tussen wanhoop en vreugde
Jozef Waanders

Zoektocht naar de wortels van het milieuprobleem
Coban Menkveld

Attenderingen

Recente wijsgerige uitgaven in het Nederlands taalgebied