OnderWijsTijd jrg. 2 nr. 1

Beschrijving

Een los nummer bestellen kan via onderwijstijd@spabonneeservice.nl.
Een abonnement telt 4 nummers per jaar. Zie onze abonnementspagina.

---

Inhoud van dit nummer

LeesInterventie-project voor Scholen met een Totaalaanpak (LIST)
Chantal van de Worp, Margriet Palmers, Maud Musters en Miriam Knukkel

Al jaren neemt de zorg over het dalende niveau van geletterdheid in Nederland toe (2020). Scholen oefenen hard om leerlingen voldoende te leren lezen. Oefenen zonder plezier, zingeving en gevoel van competentie is echter gedoemd te mislukken. Uit onderzoek van Stichting Lezen (2021) blijkt dat leesplezier vaak afneemt in de loop van de basisschool.

Op Maat Begrijpend Lezen
Daniëlle van der Zalm

Een tekst kunnen begrijpen en een positieve houding ontwikkelen ten aanzien van lezen heeft een grote invloed op het schoolsucces en de verdere toekomst van een kind. Het realiseren van effectief begrijpend leesonderwijs, en het vertalen van evidence-based onderzoeksliteratuur naar een didactiek voor de praktijk is aanbevelingswaardig. In dit artikel wordt stilgestaan bij de huidige situatie van de begrijpendleesprestaties van kinderen in het onderwijs, er wordt kort toegelicht welke factoren begrijpend lezen beïnvloeden en hoe het programma ‘Op Maat Begrijpend Lezen’ inspeelt op de complexiteit van het begrijpend lezen. Daarnaast worden de onderzoeksresultaten, die laten zien dat kinderen één of zelfs twee niveaus stijgen op een landelijk genormeerde toets zoals de Citotoets, beschreven.

De dwangstoornis (OCD)
Menno Oosterhoff

Van de aandoening ‘dwangstoornis’ zijn vooral smetvrees en controlezucht bekend, maar er zijn veel meer varianten. De aandoening komt op elk willekeurig moment bij 1-2% van de bevolking voor en bij 2-3% ooit in het leven. Zoals veel psychische aandoeningen begint het vaak voor het 25ste levensjaar en in 50% zelfs voor het 15de. Het kan zelfs op kleuterleeftijd al voorkomen, maar dat is zeldzaam. De dwangstoornis wordt ook obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) genoemd, maar vaak wordt gesproken van OCD (Obsessive-Compulsive Disorder).

Wat gebeurt er in de hersenen bij leren?
Ben Daeter

Bij de talloze opvattingen over leren hebben we zo goed als zeker het stofje myeline over het hoofd gezien. Niet dat dit stofje onbekend was, maar lange tijd wisten we niet de enorme betekenis ervan voor het leerproces. De Amerikaanse onderzoeker Daniel Coyle stond perplex toen hij via een elektronenmicroscoop de werking van myeline te zien kreeg op het moment dat iemand iets aan het leren was. Nader onderzoek leerde dat iets goed kunnen of kennen te maken heeft met de bedrading (myelinevorming) van onze zenuwdraden; hoe dikker de laag eromheen, hoe meer mogelijkheden.

Motiveren van (hoog)begaafde basisschoolleerlingen en hun klasgenoten op reguliere basisscholen
Lisette Hornstra, Kim Smeets, Sven Mathijssen, Jaap Denissen & Anouke Bakx

Motivatie wordt gezien als een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen leren, voor alle leerlingen, ook voor (hoog)begaafde leerlingen. In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek naar het motiveren van (hoog)begaafde leerlingen en hun klasgenoten op reguliere basisscholen.

Hoe ga je om met ervaren onrecht van leerlingen in coronatijd?
Ivo Mijland & Henk ter Haar

Ongemotiveerde leerlingen die apathisch in de bank hangen en sneller afgeleid lijken dan anders. Deadlines worden niet gehaald, feedback lijkt van hen af te glijden en terwijl we inmiddels de tweede helft van weer een coronaschooljaar induiken, is ondertussen duidelijk geworden dat we van onze leerlingen moeten vragen aan het eind van het jaar voor hetzelfde eindexamen te slagen als vóór de pandemie. Uit reacties op social media blijkt dat de zorgen hierover breed herkend en gedeeld worden en dat het ons in de scholen zwaar valt de passiviteit en neerslachtigheid te doorbreken.

De weg naar volgroeide hoogbegaafdheid (2)
Carl D’hondt & Hilde Van Rossen

In een vorig artikel in OnderWijsTijd (jrg 1, nr. 3) hebben wij het belang onderstreept van gevoelige periodes in de ontwikkeling van hoogbegaafdheid. Tijdens deze periodes bouwen hoogbegaafde kinderen en jongeren heel veel kennis op. Als deze kennis goed verankerd wordt in de eigen cognitieve structuur, stijgt de kans om als volwassene door te groeien tot innovatieve prestaties. Vaak is er ook een cognitieve herstructurering nodig. Bij cognitieve herstructurering krijgt nieuwe informatie, die botst met de bestaande denkwijzen, toch zijn plaats omdat de bestaande cognitieve structuur verrijkt wordt met of gewijzigd wordt door nieuwe denkkaders (= accommodatie).

De oplossingsgerichte onderwijsprofessional
Louis Cauffman

Elk onderwijskundig en pedagogisch handelen grijpt terug op een achterliggend mensbeeld. Voor een oplossingsgerichte onderwijsprofessional is de mens, het kind, de leerling een uniek individu dat in een relatienetwerk functioneert en dat, hoe groot de (tijdelijke) problemen ook mogen zijn, altijd krachtbronnen ter beschikking heeft.