Op zoek naar de ziel van Europa. Een cultuurfilosofische verkenning

Beschrijving

Europa is door zijn cultuur, ideeënwereld en leefwijze ongetwijfeld een sterk merk. Toch stokt het proces van de Europese integratie steeds weer. Het vertoont namelijk een fataal tekort, welbepaald dat de burgers daarin vergeten zijn. Wil een verdere eenwording van Europa een kans maken (waarvoor te midden van de andere grote economische en militaire blokken eigenlijk geen alternatief bestaat), dan zal het een ander Europa moeten zijn dan dat van de politieke managers en bureaucraten. De vraag is dan hoe een ander Europa, dat erin slaagt de huidige toestand van stagnatie en dreigende desintegratie door een nieuw bezielend elan te doorbreken, eruit zou zien.

De idee van het boek is dat we daartoe terug moeten grijpen op het verhaal dat aan de Europese manier van leven en denken ten grondslag ligt. Van dat narratief wordt hier de dieptegrammatica gereconstrueerd. In zijn basiscontouren is dat het verhaal van een heel eigen vorm van humaniteit, die in het teken staat van de vrije ontplooiing van de aanleg en talenten van een ieder. Hierin tellen allen als gelijkwaardige personen mee en worden ze au sérieux genomen. Solidariteit en medemenselijkheid zijn daarin wezenlijke componenten.

Deze opvatting van humaniteit vertaalt zich op samenlevingsniveau in de instituties en levensvormen van de democratie, de rechtsstaat, de mensenrechten, de participatiemaatschappij en het Rijnlandse ondernemingsmodel. Zij kunnen echter slechts floreren als ze doortrokken blijven van het ferment van het bezielende Europese verhaal.

Koo van der Wal studeerde wijsbegeerte, godsdienstwetenschap en Duitse taal- en letterkunde in Amsterdam en Göttingen. Hij is emeritus hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij publiceert onder meer op het gebied van de ethiek, de rechts- en politieke filosofie en de milieufilosofie.

ISBN: 9789463710114

*** Recensie De Volkskrant, 26/05/2018

‘Een dappere poging tot nieuw Europees elan.’

 

*** Recensie Civis Mundi Digitaal #61, juli 2018

‘Een scherp essay … een waardevolle en welkome ruggensteun.’

 

*** Recensie Louis Smit voor NBD Biblion, 18/07/2018

‘Het boek dat zeer prettig leest  en een duidelijke boodschap heeft, steekt fris af bij de vaak sombere literatuur over het Europese  project en zijn dreigende mislukking.’

 

*** Recensie Hans Dijkhuis in dagblad Trouw, 1/08/2018

‘Een belangrijk en actueel essay, een genuanceerd en enthousiasmerend pleidooi voor verdere Europese eenwording.’

 

*** Recensie Jehannes Regnerus in Doopsgezind, januari-februari 2019

‘Een belangrijk en hoogst actueel boek – eigenlijk meer een essay – dat pleit voor verdere Europese eenwording.’

*** Recensie Piet Ransijn, Civis Mundi Digitaal #120, maart 2022

‘Van de Wal is erin geslaagd om in een compact en toegankelijk boek een breed historisch en eigentijds perspectief van Europa te schetsen, waarin hij accenten legt die niet gangbaar zijn en een laag dieper spitten dan gebruikelijk. Hij gaat vooral in op de ziel van Europa, niet alleen de instituties. De belangrijkste waarden en instituties, met name de democratie en de rechtsstaat verbindt hij met de persoonsidee en de menselijke waardigheid als grondprincipes van de Europese cultuur, die in de moderniteit een niet eerder vertoonde gestalte kregen.’

Inhoudsopgave

Klik hier om het pdf-bestand te bekijken.

Extra informatie

Klik hier om de inleiding bij het boek te lezen.

Recensie De Volkskrant, 26/05/2018:

Recensie Civis Mundi Digitaal #61, juli 2018

Recensie Louis Smit voor NBD Biblion, 18/07/2018

Recensie Hans Dijkhuis voor Trouw, 8/08/2018

Preview